سقف دال بتنی چیست و چه انواعی دارد؟(به همراه بررسی مزایا و معایب)

دال بتنی چیست؟ یکی از رایج‌ترین انواع سقف ساختمان است که به شکل یک دست با مصالحی چون بتن و فولاد ساخته و پرداخته می‌شود. با این تعریف چه کاربردی در ساختمان دارد؟ در واقع این دال کاربردهای مختلفی در سازه دارد؛ از ساخت پل گرفته تا کف سازی طبقات. همانطور که اشاره کردیم اجزای تشکیل دهنده آن میلگرد و بتن هستند و ضخامت 10 الی 50 سانتی‌متری آن در ساخت سقف طبقات بسیار کاربردی است. به طور معمول می‌توان گفت دال‌های بتنی که ضخامت کمتری دارند، در کف سازی از نوع سنگ فرش کاربرد دارند.
آیا می‌توان به همین سادگی نقش و اهمیت دال‌های بتنی را توصیف کرد؟ جواب به طور مسلم منفی است. با این وجود ما قصد داریم در این مقاله از انواع مختلف دال بتنی رایج ساخت و ساز گرفته تا جزئیات و ویژگی‌های اجرای آن را به شما ارائه دهیم. اگر شما هم به دنبال شناخت دال بتنی هستید یا به اطلاعات مفیدی در این زمینه نیاز دارید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را به هیچ وجه از دست ندهید.

دال بتنی چیست؟

دال‌ بتنی به اعضای صفحه ای در بتن‌آرمه اطلاق می‌شود. اعضای صفحه بنا به تعریف اعضایی هستند که یک بعد آنها به طور قابل ملاحظه ای از دو بعد دیگر کوچکتر است مثلاً ابعاد صفحه 2/0×6×5 متر می‌باشد. چنانچه عضو صفحه‌ای در جهت عمود بر میان صفحه زیر اثربار قرار گیرد اصطلاحاً دال نامیده می‌شود. ولی اگر در صفحه میان صفحه زیر اثر بار قرار گیرد دیوار نامیده می‌شود.
دال‌های یک‌طرفه به دال‌هایی گفته می‌شود که بار را در یک جهت منتقل می‌کنند. این دال‌ها یا در دو سمت مقابل روی تیرها تکیه دارند و یا آنکه در چهار سمت روی تکیه‌گاه ها (تیرها) تکیه دارند ولی طول دال نسبت به عرض دال به حدی بزرگ است که عملاً قسمت عمده بار در یک جهت منتقل می‌شود.

کاربرد دال بتنی را بشناسید

همانطور که اشاره کردیم کاربرد دال‌های بتنی در ساخت و سازهای کنونی بسیار است. از جمله این کاربری‌‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• در کف سازی و سقف‌سازی ساختمان
• ساخت فونداسیون
• ساخت بالکن و تراس
• ساخت بالکن و تراس
• ساخت تونل
• ساختن عرشه پل
• روسازی جاده
• ساخت سنگ فرش پیاده رو

ساخت دال بتنی به چه صورت است؟

دال‌های بتنی به دو روش پیش ساخته یا ساخت در محل پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مورد تولید در محل ساخت دال بتنی می‌توان گفت که توسط قالب‌هایی که داخل آن خمیر بتن ریخته می‌شود، شکل می‌گیرند. داخل این قالب قبل از بتن‌ریزی چند میلگرد تقویتی کار گذاشته می‌شود. این میلگردها توسط چند وسیله پلاستیکی مخصوص نیز مهار می‌شوند.
قالب‌هایی که در ساخت دال‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرند از جنس صفحات پلاستیکی، فولادی و چوبی هستند. در اینباره باید گفت که بیشتر متخصصین برای بالا بردن کیفیت کار بیشتر از قالب‌های فولادی و پلاستیکی استفاده می‌کنند. البته این قالب‌ها در همه جا کاربردی نیستند. برای مثال در کف سازی ساختمان که دال‌ها با دیوارهای پی و آجر محصور شده‌اند نیازی به قالب نیست و دیوارهای کناره سینی به عنوان قالب عمل می‌کنند.
در انتهای این قسمت باید ذکر کنیم که دال‌های بتنی پیش ساخته هیچ‌کدام از این موارد را لازم ندارند؛ چرا که در کارخانه تولید می‌شوند. برای استفاده از این نوع دال کافی است که از فروشنده دال بتنی آن را تهیه و در محل اجرای پروژه تحویل بگیرید. در استفاده از دال‌های بتنی پیش ساخته باید دقت داشت که تکیه گاه و محل قرارگیری دال در سازه ابعاد استاندارد و دقیقی داشته باشد. در این صورت دال‌های پیش ساخته به شکل درست سر جای خود خواهند نشست.

انواع دال بتنی کدام است؟

دال بتن از اعضایی است که در ساخت و ساز استفاده‌های زیادی دارد. از این جهت تقسیم بندی‌های مختلفی را شامل می‌شود. این تقسیم بندی بر اساس شکل، نسبت طول به عرض، مقطع، روش اجرا و نوع کاربری صورت می‌گیرد. علاوه بر قالب ساختاری، دال‌های بتنی در انواع و اشکال مختلفی تولید می‌شوند که در ادامه به این دسته‌بندی‌ها خواهیم پرداخت.

دال بتنی تخت را بشناسید

در ساخت این دال بتنی از هیچگونه تیرچه‌‌ای استفاده نمی‌شود و زیر مجموعه دال بتنی توپر قرار می‌گیرد. در ساختار این دال، ستون‌ها از طریق دال تخت به هم وصل می‌شوند. با توجه به این سیستم می‌توان گفت که دال‌های بتنی تخت به شکل دو طرفه عمل می‌کنند.
علاوه بر این موارد دال تخت از آسان‌ترین روش اجرایی بین مدل‌های دال بتنی برخوردار است. این به دلیل آرماتورتوری و قالب‌بندی آسان این جز هست که نسبت به دال با تیر، هزینه کمتری هم برمی‌دارد. در آخر این را هم باید اضافه کرد که دال تخت انعطاف بیشتری نسبت به دیگر دال‌ها در اجرا و طراحی دارد. علاوه بر این دال تخت به چند دسته تقسیم می‌شود که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• دال تخت ساده
• دال تخت به همراه کتیبه
• دال تخت با سر ستون
• دال تخت ترکیبی از کتیبه و سر ستون

با کاربرد دال بتنی از نوع تخت آشنا شوید

همانطور که اشاره کردیم از دال‌های تخت بتنی استفاده‌های مختلفی می‌شود. در ادامه به چند کاربرد این دال اشاره خواهیم کرد.

• در ساخت سازه‌های صنعتی با مقیاس بزرگ، پارکینگ، رمپ، انبار، ساختمان‌های مرتفع و ساخت هتل
• در سازه‌هایی که نیازی به نگهداری سقف توسط تیر نیست
• سازه‌هایی که قابلیت اجرا با قالب‌بندی کمی دارند

مزایای دال تخت بتنی چیست؟

استفاده از دال تخت باعث می‌شود که وزن کلی سازه کاهش پیدا کند. در صورتی هم که به سقف کاذب نیازی نباشد، ارتفاع طبقه را به حداقل می‌رساند. علاوه بر این در برابر بارهای متمرکز تحمل بالایی را از خود نشان می‌دهد و مقاومت برشی سازه را نیز افزایش می‌دهد. ظاهر جذاب و پخش نور خوبی را در محیط ایجاد می‌کند و از همه مهم‌تر زمان اجرای بسیار کمی را هم به همراه دارد.

معایب دال تخت بتنی را بشناسید

از معایب دال تخت از جنس بتن باید گفت که در دهانه‌های بزرگ خاصیت اجرایی ندارد. در نگهداری دیوارهای بنایی هم نامناسب عمل می‌کند. نسبت به دال دو طرفه هم از ضخامت بیشتری برخوردار است. لازم به ذکر است که در صورت استفاده از کتیبه در این دال با نصب تاسیسات تداخل‌هایی ایجاد می‌شود.

خاصیت دال بتنی با تیر

در ساختار دال با تیر بارهای وارده به دال بتنی به شکل دو طرفه به تیرهای عمود بر هم منتقل می‌شود و به وسیله این تیر به ستون‌ها وارد می‌شود. در واقع می‌توان گفت که این سازه با اجرای تیر در چهار طرف آن همراه است که خاصیت صلب و سختی را ایجاد می‌کند.

دال بتنی مشبک یا وافل را بیشتر بشناسید

زمانی که ضخامت دهانه دال به واسطه افزایش دهانه بیشتر شود، وزن سقف هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. به منظور کاهش وزن سقف و هزینه می‌توان از دال‌های نازک با برآمدگی‌هایی در دو جهت عمود به هم استفاده کرد. سقف وافل بهترین نمونه این مدل دال‌ها به شمار می‌رود که بصورت قالب‌های جعبه‌ای شکل با فضای خالی وسط در قسمت زیرین وجود دارند.
دال وافل یا مشبک به نوعی از دال بتنی گفته می‌شود که بخش بالایی آن از یک سطح صاف و تخت و قسمت پایینی آن از شبکه‌های توخالی تشکیل شده باشد. همین شبکه‌ها باعث می‌شود که وزن این دال بتن کاهش پیدا کند. کاربرد این دال بیشتر در فرودگاه، ایستگاه راه آهن، بیمارستان، مجتمع‌های تجاری و بسیاری از مکان‌های است که دهانه‌های بزرگی دارند و از این جهت نیاز است که مقاومت سقف در برابر لرزش افزایش یابد.
در مورد سقف دال بتنی وافل باید اضافه کرد که در سه روش می‌توان آن را تهیه کرد. اولین مورد به صورت برجا است که قالب‌بندی و بتن‌ریزی در خود محل پروژه انجام می‌شود. دومیت روش به شکل پیش ساخت قطعات است که دال در کارخانه ساخته می‌شود و فقط اسمبل در محل پروژه شکل می‌گیرد. سومین و آخرین روش هم به شکل خریداری پیش ساخت کامل است. در روش آخر ساخت دال به شکل آرماتوربندی شده در کارخانه شکل می‌گیرد و دیگر نیازی به اسمبل و اتصال قطعات نیست.

مزایای سقف مشبک یا وافل بتنی چیست؟

مزایای سقف دال بتنی

در ابتدا باید گفت که این سقف بتنی لرزش کمی را به همراه خواهد داشت. سقف مشبک از وزن پایینی هم برخوردار است؛ چرا که مصالح کمی در ساخت و شکل‌گیری آن به کار رفته است. وجود این ویژگی‌ها باعث شده است که در دهانه‌های بلند بسیار مورد استفاده قرار بگیرد. علاوه بر این موارد ظاهری زیبا و جالب به خصوص برای طراحی معماری به همراه دارد. ظرفیت تحمل بار بالا و امکان جا کردن تاسیسات ساختمان در شبکه‌های آن از دیگر ویژگی‌های این نوع سقف بتنی به شمار می‌رود.

معایب سقف مشبک را بشناسید

با وجود مزایایی که اشاره شد این سقف عیب‌هایی هم به همراه دارد از جمله:

• هزینه قالب بندی بالایی دارد
• برای اجرای صفر تا صد آن نیاز به نیروی متخصص به همراه نظارت دقیق است
• برای پروژه‌های کوچک و معمولی مناسب نیست
• افزایش دادن ارتفاع طبقات به دلیل نصب تاسیسات به شکل صحیح
• سقف‌های دال بتنی در برابر عواملی چون زمین لرزه بسیار مقاوم‌اند چرا که رفتار این سقف‌ها در برابر نیروهای برشی مناسب است.

بهتر است بدانیــــــم: دال هایی که ضخامت کمتری دارند به عنوان سنگ فرش مورد استفاده قرار می گیرند.

دال تیرچه‌ای

این نوع دال تشابه به نسبت زیادی با دال مشبک یا وافلی دارد. با این وجود تفاوت این دو در این است که در ساخت شبکه پایینی آن از تیرچه‌های نوع یک طرفه موازی با طول بلند استفاده می‌شود. در این نوع تیرچه روی تیرهای اصلی ساختمان بین دو ستون و در راستای عمود کارگذاری می‌شود. بعد از این مرحله یک دال تخت بتنی روی تیرچه‌ها این دال تشکیل خواهد شد.
در مورد مزایا و معایب این دال هم می‌توان اشاره کرد که با سقف بتنی مشبک یا وافلی در این موضوعات مشترک هستند. تمام تفاوت این دو سقف در عمق شبکه‌های وافل و فاصله بین تیرچه‌ها در دو جهت خلاصه می‌شود. در توضیحات این تفاوت باید ذکر کرد که عمق شبکه دال‌های وافلی بیشتر است و بخش بالایی آن ضخامت کم‌تری از دال‌های تیرچه‌ای دارد. همچنین فاصله بین تیرچه‌ها در جهت طولی و عرضی در دال وافلی کمتر از دال تیرچه‌ای است.

نوع قارچی یا کتیبه‌ای دال بتنی چیست؟

در برخی سازه‌ها ضخامت دال تخت در نواحی اطراف ستون به صورت پله‌ای افزایش پیدا می‌کند. این مدل دال را کتیبه‌ای می‌گویند و زیر آن به شکل مخروطی تا ستون ادامه پیدا می‌کند. از این جهت به آن سر ستون هم می‌گویند. این نوع سیستم که در سقف اجرا می‌شود با نام دال قارچی یا کتیبه‌ای شناخته می‌شود.
لازم به ذکر است که این نوع دال بتنی برای کف‌هایی مثل انبارها، ساختمان‌های صنعتی، پارکینگ طبقاتی که بار زیادی را منتقل می‌کنند کاربرد دارد.

دال بتنی مجوف یوبوت از چه مصالحی است؟

در مورد سقف دال مجوف می‌توان گفت که از دو لایه بتن مسلح شده در قسمت بالا و پایین دال بوجود می‌آید. فاصله بین این دو لایه را بلوک تو خالی یوبوت از جنس پلی پروپیلن پر می‌کند.

دال بتنی کوبیاکس یا دال یوبوت؟

این دال بتنی شباهت زیادی با دال یوبوت دارند. دو طرف آن با بتن مسلح پوشیده می‌شود. تفاوت این دو در لایه میانی آن‌ها است. در این سیستم از گوی توخالی برای پر کردن لایه وسط استفاده می‌شود. در ساخت این گوی‌ها از پلی اتیلن نوع بازیافتی یا پلی پروپلین استفاده می‌شود. لازم به ذکر است از نظر انتقال بار کوبیاکس در زیر مجموعه دال‌های بتنی دو طرفه قرار می‌گیرد.

دال با دوام چیست؟

Hardly Slab یا دال با دوام شکل خاصی از دال بتنی مجوف هست که از بلوک‌های توخالی به شکل منظم و شبکه‌ای ساخته می‌شود. این نوع دال به منظور افزایش مقاومت حرارتی برای ساختمان‌های عمومی، مسکونی، اداری و به خصوص بیمارستان‌ها به کار می‌رود. در مورد اجرای دال با دوام هم می‌توان اضافه کرد که بعد از جاگذاری قالب‌، بلوک‌های بتنی با فاصله‌های معین روی قالب چیده می‌شوند. بعد از این میلگردها در حد فاصل بلوک‌ها قرار می‌گیرند و در نهایت بتن ریزی انجام می‌شود.

دال گنبدی کاربردی از قدیم تا به امروز

این نوع دال به شکل نیم کره است که برای تزیین و بهبود نمای ظاهری سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در اصل می‌توان گفت که کاربری این دال برای مکان‌هایی مثل کاخ‌ها، موزها، مساجد و بناهای یادبود مناسب است. در قدیم استفاده‌های زیادی از این دال می‌کردند که به طور معمول روی دال معمولی اجرا می‌شد. ضخامت دال گنبدی چیزی ما بین 10 تا 15 سانتی‌متر است.

دال بام شیب‌دار در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود؟

دال بام شیب‌دار یا دال شیب‌دار یک نوع از دال بتن آرمه به شمار می‌رود که در بام خانه‌های منطقه‌های پربارش استفاده می‌شوند. این دال بیشتر به شکل مثلثی ساخته و پرداخته می‌شود که باید گفت اجرای آن نیازمند دقت زیادی است. با این وجود چند نکته در مورد اجرای این دال بتنی وجود دارد که در ادامه به شکل لیست ذکر می‌کنیم.

• قالب‌بندی به شکل مناسب و به همراه نگهداری کافی صورت بگیرد
• بتن ریزی از پایین به بالا انجام شود
• در صورت استفاده از مصالحی مثل کاشی روی دال بتنی بهتر است از کاشی‌های سفارشی استفاده شود تا از هدر رفتن مصالح جلوگیری شود
• در مواردی هم که از کاشی یا مصالح دیگری از این قبیل روی دال بتنی شیب دار کار نمی‌شود، یک پوشش مناسب جهت هوازدگی سطح دال روی آن اجرا شود

با دال پس تنیده آَشنا شوید

دال پس تنیده یا Post-Tensioned Slab که به عنوان یک دال بتنی پیش ساخته شناخته می‌شود، در ساختمان‌هایی با معیار گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. در فرم این دال فضای خالی وجود دارد که کابل یا تاندون فولادی با مقاومت بالا از درون آن عبور می‌کند. بعد از سفت شدن بتن به اصطلاح تاندون‌های فولادی بتن در معرض پیش تنیدگی قرار می‌گیرند و از نظر فنی به دو انتهای دال میخ می‌شوند. این فرآیند را پس تنیدگی می‌نامند.

دال پیش تنیده یعنی چه؟

این مدل دال هم نوعی دال پیش ساخته بتنی بوده و ویژگی هایی همانند تیرچه بتنی پیش تنیده دارد. که المان‌های تقویتی آن مثل میلگرد، کابل و تاندون‌ها در مرحله ساخت، تحت تنش مشخص قرار می‌گیرند و پیش تنیده میشوند. در مرحله آخر تولید این دال المان‌های تقویت‌کننده که به آن اشاره کردیم بریده می‌شوند که تنش به داخل محفظه بتن انتقال پیدا کند.
دال بتنی پیش تنیده شباهت زیادی به مدل پس تنیده دارد و از دو جهت با هم تفاوت دارند. یکی القای تنش به داخل بتن است که در مورد پیش تنیده بیشتر است. مورد بعد هم سریع ساخته شدن دال پیش تنیده است که به همین دلیل استفاده بیشتری در ساخت و ساز نسبت به مدل پس تنیده دارند.

دال قوسی چه کاربردی دارد؟

از مدل دال‌های بتنی که در اشکال منحنی ساخته می‌شوند، می‌توان به دال قوسی اشاره کرد. این نوع دال در ساخت پل، تونل و همچنین ساختمان کاربرد دارد. دال قوسی برای تحمل کردن بارهای ناشی از وزش بادهای شدید و توزیع یکنواخت بارهای محوری بسیار کاربردی است. در گذشته این مدل دال با استفاده از سنگ و آجر ساخته می‌شد. با پدید آمدن بتن آرمه به جای مصالح قدیمی‌تر کاربرد این دال در ساخت و سازهای امروزی بیشتر شده است.

دال طره‌ای را بیشتر بشناسید

دال پیش آمده یا طره‌ای یک نوع دال بتنی پیکربندی شده است که شباهتی هم به تیر یکسر گیردار دارد. در ساختمان‌های مسکونی، هتل‌ها، مجتمع‌ها، دانشگاه‌ها و ساختمان‌های تجاری به طور معمول برای افزایش محیط مورد استفاده قرار می‌گیرند. زیر ساخت بالکن از جمله شناخته شده‌ترین موارد استفاده دال طره‌ای به شمار می‌رود.
به این دلیل که احتمال خمش در قسمت بیرونی دال طره‌ای زیاد است، در قسمت بیرون زدگی از میلگردهای اصلی و قطور کمک می‌گیرند. در طول دال هم از میلگردهای کمکی برای تقویت مقاومت دال استفاده می‌شود. به طور استاندارد میزان بیرون زدگی دال طره‌ای باید به شکلی باشد که نسبت طول دهانه آزاد به ضخامت دال از هفت برابر بیشتر نشود.

با دال سقف کوتاه آشنا شوید

این نوع دال بتنی که در سطح پایین‌تر سقف اصلی و بالاتر از آستانه در ساخته می‌شود. کاربرد این دال بیشتر برای نگهداری یا انبار کردن وسایل مورد استفاده قرار می‌گیرد. اصلی‌ترین کاربرد این دال در منازل مسکونی است. بسیاری این دال بتنی را با نام‌های لافت (Loft) یا چاجا (Chajja) هم می‌شناسند.

دال کامپوزیت شامل چه دال‌هایی می‌شود؟

این دال به نوعی یک سازه به شمار می‌رود که ترکیبی از بتن آرمه و عرشه فولادی در ساخت آن استفاده می‌شود. کاربرد این نوع دال در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی دیده می‌شود. به دال کامپوزیت سقف مرکب یا مختلط هم می‌گویند. زیر مجموعه‌هایی چون سقف کامپوزیت فلزی، کرومیت، عرشه فولادی و روفلیکس عضوی از دال کامپوزیت هستند.

دال معمولی چه تفاوتی با دال تخت دارد؟

دال معمولی یا Conventional Slab به دالی می‌گویند که روی ستون و تیر واقع می‌شود. در مقایسه با دال تخت می‌توان گفت که نسبت به آن ضخامت کم‌تری دارد. این بدان علت است که تیر بارهای وارد شده را به ستون منتقل می‌کند و از این جهت نیازی با تحمل بار متمرکز در این دال بتنی نیست. مورد دیگر این است که قالب بندی مورد نیاز برای دال معمولی کمی بیشتر از دال تخت بتنی است. علاوه بر این موارد این دال نیازی به استفاده از سر ستون ندارد.

خاصیت و کاربرد دال معمولی چیست؟

در مورد ضخامت دال بتنی معمولی می‌توان گفت قطر آن بین 10 تا 15 سانتی‌متر متغیر است. این ضخامت بنا به اطلاعات و دستور مهندسان درباره بارهای سنگین مورد انتظار از کل ساختمان می‌تواند متفاوت باشد. به طور معمول ابعاد این دال بتنی 4 در 4 متر است که دو نوع میلگرد هم در ساخت این ابعاد به ساختار دال کمک می‌کنند. میلگرد عرضی یا افقی که میلگرد اصلی است و میلگرد طولی یا عمودی که با نام میلگرد توزیع هم شناخته می‌شود. براساس این نسبت طولی و عرضی، می‌توان دال معمولی را به دو دسته تقسیم کرد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

انواع منتقل‌کننده بار دال بتنی چیست؟

از دید کلی می‌توان گفت که سقف دال معمولی در دو نوع یک طرفه و دو طرفه اجرا می‌شود. در ادامه مقاله قصد داریم شما را با تقسیم‌بندی‌ این نوع دال بتنی سقف بیشتر آشنا کنیم.

دال بتنی یک طرفه را بشناسید

در حالتی که نسبت دهانه بزرگ به دهانه کوچک دال بیشتر از دو برابر باشد، این دال بتنی روی دو لبه مقابل قرار می‌گیرد و از نوع یک طرفه محسوب می‌شود. انتقال بار هم در این دال در جهت طولی اتفاق خواهد افتاد. در این حالت آرماتورها در راستای دهانه کوچک‌تر نصب می‌شوند.

درباره دال دو طرفه بیشتر بدانید

در شکلی دیگر اگر نسبت دهانه بزرگ به کوچک کمتر از دو برابر باشد و تکیه‌گاه در چهار ضلع شکل بگیرد، دال از نوع دو طرفه خواهد بود. در این نوع دال آرماتورها هم در راستای طولی، هم در راستای عرضی اجرا خواهند شد. به این دلیل که نیرو در راستای طولی و عرضی با هم منتقل می‌شوند.

دال بتنی را به چند روش می‌سازند؟

در مورد روش تولید دال بتن می‌توان گفت که به دو روش ساخته می‌شود؛ روش برجا و پیش ساخته. اولین مورد یعنی روش برجا تمام مراحل از جمله قالب‌بندی، آرماتور بندی، اعمال پیش یا پس تنیدگی و بتن ریزی در محل خود پروژه اجام می‌شود.
در روش دیگر یعنی پیش ساخته، همانطور که از نام آن پیدا است ساخت دال از صفر تا صد داخل کارخانه صورت می‌گیرد. در مورد روش پیش ساخت باید اضافه کرد که فرآیندهای نهایی سازی از جمله جانمایی، نصب اتصالات و حتی پس تنیدگی در مکانی که ساخت و ساز انجام می‌شود، صورت می‌پذیرد.

ویژگی‌های نوع پیش ساخته و برجا دال بتنی چیست؟

در مورد خصوصیات دو نوع دال بتنی یعنی پیش ساخت و برجا می‌توان گفت که هر کدام از ویژگی‌های مخصوص به خود برخوردار هستند. در ادامه بیشتر با خاصیت این دو نوع دال بتن آشنا خواهیم شد.

با خصوصیات دال بتنی پیش ساخته آشنا شوید

بارزترین خصوصیتی که در نوع پیش ساخته وجود دارد، سرعت اجرای بالایی است که به سازندگان عرضه می‌کند. از این جهت که در کارخانه توسط دستگاه با مقیاس و مقداری مشخص ساخته می‌شود، کنترل کیفی بهتری روی دال بتنی پیش ساخته انجام می‌شود. گفته می‌شود مقاومتی که این نوع به همراه دارد بیشتر از نوع درجا است.
برعکس ساخت درجا دال بتنی، آب و هوا در ساخت این دال‌ها هیچ تاثیری نمی‌گذارد. در پروژه‌هایی با مقیاس بزرگ از نظر مالی و زمانی بسیار به صرفه است. مورد دیگر هم این است که برای تهیه و استفاده از این دال بتنی به نیروی کار متخصص نیازی نیست. در آخر برای استفاده از دال بتنی پش ساخته، احتیاجی به اجرای آزمایش برجای بتن نیست.

دال بتنی برجا چه ویژگی‌هایی دارد؟

یکی از کابردهای اصلی این نوع دال برای پروژه‌های کوچک است که صرفه اقتصادی را به همراه دارد. دال بتنی برجا هزینه پایینی برای تجهیزات قالب بندی به همراه دارد. از این نظر که نیاز به صرف هزینه و کمک دستگاه‌های سنگین جهت جابجایی و انتقال نیست. از دیگر ویژگی‌های دال برجا این هست که امکان اجرا در اشکال مختلف دارد که وابسته به نیاز هر پروژه می‌تواند از مزیت‌های به خصوص این دال به شمار رود.
در آخر باید اضافه کرد که هزینه تعمیر و نگهداری پایین‌تری نسبت به دال پیش ساخته دارد و در برابر بارهای دینامیک هم مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد. همچنین برای کارگذاشتن آن نیاز به دقت بالایی نیست.

با روش‌های پردازش دال بتنی آشنا شوید

بعد از اینکه دال بتنی شکل گرفت یا به شکل پیش ساخته تهیه شد، نوبت به پردازش و اجرای آن می‌رسد. از این جهت چند ساز و کار مختلف برای اجرای آن وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

تراز کردن

این مورد با پاک کردن سطح از بتن اضافی همراه است تا بتوان دال را روی سطح صاف و تراز مناسب اجرا کرد.

مرحله‌ای به نام تی (T) کشی یا شمشه کردن

در این روش از T یا شمشه برای از بین بردن ناهمواری سطح و فرو بردن دانه‌های درشت به داخل دال بتن استفاده می‌شود. همانطور که اشاره کردیم این مرحله بعد از تراز کردن سطح انجام می‌پذیرد.

لبه کشی یا درزکشی چه کاربردی دارد؟

مرحله لبه کشی برای تمامی دال‌های بتنی بیرونی و کف‌هایی که ماشین رو و پیاده رو هستند ضروری به شمار می‌رود. درزکشی در راستای درزهای جدا کننده باعث متراکم شدن دال بتن و استحکام آن می‌شود و از پوسیدگی و خرد شدگی آن جلوگیری می‌کند.

تخته مالی و ماله‌کشی

مرحله‌ای دیگر از تراز کردن بعد از اتمام لبه‌کشی انجام می‌شود و بتن باید توسط ماله‌های تخته‌ای و فلزی یا برقی صاف و یکنواخت شود. به دنبال تخته مالی، ماله‌کشی انجام می‌شود که سطح یک‌دست شود.

جاروکشی دال بتنی آخرین مرحله دال بتنی

بعد از اینکه دال بتنی خشک و سفت شد، برای به وجود آوردن سطحی با دوام در برابر لغزش باید جاروکشی انجام داد. برای به آخر رساندن این مرحله باید مطمئن شد که سطح از سختی و مقاومت کافی برخوردار است.

نکات کاربردی به هنگام اجرای دال بتنی چیست؟

در اینجا قصد داریم چند نکته مهم به هنگام اجرای دال بتنی را به شما معرفی کنیم. اولین نکته این هست برای پرداخت دال بتنی از نیروی کافی استفاده شود. از این نظر که دمای بتن و آب و هوا در کیفیت و گیرایی بتن تاثیر منفی نگذارد. زمینی که دال روی آن اجرا می‌شود باید زهکشی درستی داشته باشد و از نظر ظرفیت باربری به شکل یکنواخت عمل کند.
در زمان شروع کردن بتن ریزی برای پردازش دال بتنی زمین باید خشک باشد. این درحالی است که قبل از بتنی ریزی مرطوب بودن سطح هیچ مانعی ندارد. در مورد بتن ریزی هم باید گفت که نباید به سرعت بتن ریخته شود. این به جهتی است که در هنگام بتن ریزی سریع امکان تراز و شمشه کردن سطح به شکل صحیح وجود نخواهد داشت.در ادامه مطلب قبلی باید گفت که بتن نباید در سطح وسیع پخش شود. به دلیل اینکه سطح دال به شکل تراز شده و به دور از آب انداختن روی سطح دال بتنی اجرا شود.

مزایا و معایب کلی سقف دال بتنی چیست؟

مانند هر سقف دیگری در ساختمان‌سازی سقف‌های دال بتنی هم از مزایا و معایب خود برخوردار هستند. در ادامه بیشتر درباره مزایا و معایب توضیح خواهیم داد.
با مزایای کلی سقف دال بتنی آشنا شوید
استفاده از دال بتنی در سقف باعث صرفه‌جویی در مصرف مصالحی چون سیمان، فولاد، سنگدانه، آب و بسیاری دیگر می‌شود. از دیگر ویژگی‌های دال بتنی مقاومت بالای آن در برابر آتش‌سوزی و حرارت است. علاوه بر این به دلیل عمر زیاد و دوام بالای آن تا سال‌ها مقاوم خواهد ماند. در مورد فایده آن برای متخصصین اجرایی می‌توان به سرعت بالای آجرای آن اشاره کرد؛ بخصوص اگر از دال بتنی پیش ساخته استفاده شود.
ساختمان‌هایی که در ساخت آن از دال بتنی استفاده می‌کنند، سقف و کف اجرایی آن‌ها تا حدود زیادی در برابر زمین لرزه مستحکم‌تر از سازه‌های دیگر خواهند بود. مورد دیگر که بسیار اهمیت دارد، عایق بودن آن در برابر سر و صدا است.همین طور مانند قیمت تیرچه پیش تنیده، هزینه دال بتنی که در محل ساخته شده نیز کمتر خواهد بود و همچنین هزینه‌هایی مثل حمل و نقل هم صرفه‌جویی می‌شود.
عیب سقف دال بتنی چیست؟
بنا به نظرات متخصصین استفاده از دال بتنی در سازه فولاد «اسکلت فولادی» توصیه نمی‌شود. وزن کلی که سقف‌های دال بتنی بوجود می‌آورند نسبت به سبک‌های دیگر سقف‌سازی بیشتر است. نکته آخر هم در مورد یکی از عیب‌های دال بتنی این هست که از مقاومت کششی پایینی برخوردار است.

سخن پایانی

در مورد اینکه دال بتنی چیست و چه کاربردهایی دارد در این مقاله به شکل کامل توضیحاتی ارائه داده شد. از این جهت انتظار می‌رود که تا به اینجا از کابردهای مختلف آن در سازهای‌ متفاوت آگاه شده باشید. با این وجود در انتها بلازم به ذکر است که نوع پروژه و کاربری که وجود دارد، باید توسط تیم متخصص مورد بررسی و مهندسی قرار بگیرد و موارد استفاده این دال‌های بتنی در آن مشخص و معین شوند.